Trump’ın Pentagon’u yeniden dizayn hesapları

Savunma Bakanlığı (Pentagon) ve ordunun üst düzey yönetimini ve bütçesini yeniden dizayn eden ABD Başkanı Donald Trump’ın planı, kendisine tam sadakat, askerleri iç muhalefete karşı kullanmanın önündeki engelleri kaldırma ve savunma bütçesini kendi askeri planları doğrultusunda yönlendirme.

Genelkurmayın tasfiyesi

Trump, geçtiğimiz cuma günü geç saatlerde duyurduğu bir tasfiye ile Genelkurmay Başkanı Orgeneral Charles Q. Brown ve diğer beş üst düzey askeri yetkiliyi görevden aldı. Bu beş kişi arasında Deniz Kuvvetleri Harekat Başkanı Amiral Lisa Franchetti, Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı General James Slife ve kara, deniz ve hava kuvvetlerinin baş askeri hukukçuları, yani hakim generaller (JAG) bulunuyordu.

Trump, genelkurmay başkanı olarak ordunun suikast ve gizli kanadı olan Özel Harekat güçlerine komuta etmeye odaklanan bir kariyerin ardından son üç yılını CIA’de en üst düzey askeri irtibat görevlisi olarak geçiren, yakın zamanda emekli olmuş bir hava kuvvetleri generali olan Dan Caine’i getireceğini duyurdu. Caine dört yıldız değil üç yıldızlı bir general olarak emekli olmuştu. Bu da genelkurmay açısından bir ilk olarak görülüyor.

Reuters'e göre, Caine geçen ay Shield Capital olarak bilinen bir risk sermayesi şirketine katılmıştı. Ayrıca iki başka yatırım firmasıyla da ilişkisi var.

Trump’ın bu kararlarına yönelik eleştiriler ise Genelkurmay Başkanı Brown’ın siyah ve Amiral Lisa Franchetti’nin kadın olması üzerinden tartışılıyor. Trump yönetiminin bu konudaki açık politikası ve Savunma Bakanı Hegseth’in bu yöndeki eski açıklamaları bu argümanı destekliyor ancak tek neden bu değil. Trump, kendisine tam sadakat gösterecek ve ordu ile ilgili planlarını uygulayacak bir yönetim istiyor. Trump’ın ilk başkanlık döneminde genelkurmay başkanı olan General Mark Milley ile tam anlaşamadığı ve özellikle George Floyd eylemlerine karşı orduyu kullanmak istediği için Milley ile gerilimler yaşadığı biliniyor. ABD’de “Posse Comitatus Yasası” ordu birliklerinin yasaların açıkça yetki verdiği durumlar dışında sivil kolluk kuvvetlerine katılmasını yasaklıyor.

Öte yandan ordu içinde az sayıda da olsa çeşitli yargılamalar yapan yargıçların görevden alınması da Savunma Bakanı Hegseth’in savaş suçlarının yargılanması ve askerlerin -cinayet dahil- herhangi bir suçtan cezalandırılmasına karşı çıkan politikasıyla uyumlu. Eski bir Fox News Sunucusu olan Hegseth’in, tıpkı Trump gibi ordunun ülke içindeki siyasi muhaliflere karşı kullanılmasını da açıkça savunduğu biliniyor. 

Savunmada bütçe kesintisi

Öte yandan Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon’daki ve ABD ordusundaki üst düzey yöneticilere önümüzdeki beş yılın her birinde savunma bütçesinden yüzde 8 oranında kesinti yapılmasını öngören planlar hazırlamaları talimatını verdi.

Pentagon’un üst düzey yetkililerinden Robert G. Salesses yaptığı açıklamada tasarruf edilen paranın, Trump’ın geniş kapsamlı bir füze savunma sistemi için kullandığı “Amerika için demir kubbe” sloganı da dahil olmak üzere Trump yönetimindeki yeni öncelikler için “yeniden düzenlenebileceğini” söyledi. Bu miktarın önümüzdeki yılın bütçesinde 50 milyar dolara ulaşabileceğini belirtti.

Pentagon’un 2025 yılı bütçesi yaklaşık 850 milyar dolar ve özellikle Çin ve Rusya gerekçesiyle kapsamlı harcamaların gerekli olduğu konusunda kongrede geniş bir mutabakat bulunuyor.

Elon Musk’ın kamu çalışanlarının sayısını azaltma planının bir parçası da yine Savunma Bakanlığı olacak. Washington Post gazetesine göre bu, hükümetin en büyük departmanı olan ve birçoğu askeri gazi olan 900 binden fazla çalışanı bulunan Savunma Bakanlığına yönelik “çarpıcı bir saldırı” anlamına geliyor.

Pentagon Sözcüsü John Ullyot öncelikle “deneme süresindeki iş gücü”nün değerlendirileceğini söyledi. Pentagon’da deneme süresi 3 yıla kadar uzayabiliyor. Deneme süresindeki çalışanların sayısının ise 4 bin civarında olduğu belirtiliyor.

Bu arada 17 kategori bütçe kesintisi dışında tutuldu. Bunlar arasında ABD’nin güney sınırındaki operasyonları, nükleer silahların ve füze savunmasının ve denizaltıların modernizasyonu, tek yönlü saldırı dronları ve diğer mühimmatların satın alınması var. Hint-Pasifik Komutanlığı ve anavatan savunmasını denetleyen Kuzey Komutanlığı için “destek ajansı finansmanı” açıkça onaylanırken, diğer bazı büyük coğrafi komutanlıklara benzer bir önem verilmedi. Bunlar arasında Rusya ile üç yıldır süren savaşta ABD’nin Ukrayna’ya verdiği desteğin denetlenmesinde önemli bir rol oynayan Avrupa Komutanlığı; Ortadoğudaki operasyonları yöneten Merkez Komutanlığı ve bu kıtaya yayılmış birkaç bin ABD askerinden oluşan bir gücü yöneten Afrika Komutanlığı yer alıyor. (Dış Haberler)